Tijdelijke herinvoering van grenscontroles

Deze kabinetsmaatregel is bedoeld om irreguliere migratie naar Nederland te bestrijden en mensensmokkel aan te pakken.

De tijdelijke grenscontroles zijn gebaseerd op Europese afspraken. Deze afspraken staan in artikel 25 vanVerordening (EU) 2016/399, de Schengengrenscode. Landen mogen volgens de Schengengrenscode tijdelijk grenscontroles invoeren. Dit mag alleen als het nodig is voor de openbare orde of de nationale veiligheid.

De grenscontroles zijn tijdelijk. In eerste instantie voor een periode van zes maanden. In april 2025 besloot het kabinet om de tijdelijke grenscontroles te verlengen tot 9 december 2025.

De Koninklijke Marechaussee voert controles uit aan de grens met België en Duitsland. Dit kan op alle grensovergangen gebeuren. We controleren ook op internationale treinen komende uit het Schengengebied. Op luchthavens controleren we alleen specifieke vluchten met een hoger risico op irreguliere migratie of grensoverschrijdende criminaliteit.

De Marechaussee voert de controles uit op basis van risicoanalyse en informatie. Dit betekent dat de grenscontroles op een niet-systematische wijze uitgevoerd worden. Hoe vaak en hoe uitgebreid we controleren, hangt af van de situatie. We doen ons best om de overlast voor het grensverkeer zo klein mogelijk te houden.

Grenscontroles kunnen op verschillende manieren worden uitgevoerd. We kunnen controleren op de weg, in de trein en op vliegvelden.

Vergroot afbeelding

Op de weg

Statische controles: Bij grootschalige controles sluiten we een deel van de snelweg af en leiden we het verkeer over een speciale controlestrook. Daar controleren we een deel van de voertuigen. Om de veiligheid van onze medewerkers te garanderen, kan het nodig zijn om tijdelijk een snelheidsbeperking in te stellen. We realiseren ons dat dit hinder kan veroorzaken voor het verkeer en doen ons best om de overlast te beperken.

Mobiele controles: Het kan ook voorkomen dat we kleinere, mobiele controles uitvoeren. Motorrijders van de Marechaussee selecteren dan voertuigen aan de grens en begeleiden deze naar een controleplek.

Vergroot afbeelding

Op luchthavens

Op luchthavens kunnen we de reisdocumenten van reizigers controleren bij de aankomstgate. Dit geldt alleen voor vluchten binnen het Schengengebied. Vluchten van buiten het Schengengebied gaan altijd al door de paspoortcontrole. We controleren alleen specifieke vluchten met een hoger risico op irreguliere migratie of grensoverschrijdende criminaliteit.

Vergroot afbeelding

In de trein

Op internationale treinen komende uit het Schengengebied kunnen marechaussees de reisdocumenten van reizigers controleren. Ze lopen hiervoor door de treincoupés.

Momenteel voeren we aan de binnengrenzen steekproefsgewijze controles uit. Dit heet Mobiel Toezicht Veiligheid (MTV). Deze controles vinden plaats op wegen, in treinen, op het water en bij vluchten vanuit een ander Schengenland. We controleren dus niet iedereen. Volgens Europese wetgeving mogen we bij MTV maar een beperkt aantal controles uitvoeren.

Vanaf 9 december gaan we tijdelijk vaker controleren en meer mensen controleren.

Vanaf 9 december voert Nederland tijdelijk grenscontroles in aan de binnengrenzen. Dit betekent dat er controles kunnen plaatsvinden wanneer u de grens passeert. Neem daarom altijd een geldig reisdocument mee (paspoort of identiteitskaart). De Koninklijke Marechaussee voert de controles uit. We doen ons best om de hinder voor het economisch verkeer en mensen die in de grensregio wonen en werken zo klein mogelijk te houden.

Asielzoekers kunnen ook tijdens de grenscontroles asiel aanvragen in Nederland. Ze worden dan naar een opvangcentrum begeleid, waar hun aanvraag wordt bekeken. Als ze eerder in een ander EU-land asiel hebben aangevraagd, wordt ingezet om hen volgens de Dublin-verordening aan dat land over te dragen.

Nederland kent een groot aantal grensovergangen, met een totaal van meer dan 840. Hieronder vallen niet alleen snelwegen en provinciale wegen, maar ook diverse kleinere wegen. Vóór de invoering van het Schengenverdrag, dat vrij verkeer van personen binnen een groot deel van Europa mogelijk maakte, kende Nederland grensdoorlaatposten met permanente controles. Daarnaast bestonden er ook talloze grensovergangen die niet permanent werden bewaakt.